Nie ma uruchamiania folderu, ani pliku GIF. Dwuklikajac na element, jakim jest albo folder, albo plik, system podejmuje dwie rozne akcje: albo pokazuje zawartosc folderu za pomoca podgladu wybranego przez uzytkownika (lista, kafelki itp), albo uruchamia program (nie plik z danymi) sluzacy do pokazywania danych zawartych w tymze pliku z damymi (GIF), skojarzony automatycznie albo przez uzytkownika. I ten program moze byc zewnetrzny, niekoniecznie systemowy - taka roznica.
To powinno rozwiac watpliwosci w pierwszym pytaniu.
Co do drugiego - ja korzystam z IrfanView jako pokazywaczka generalnie obrazkow, ale jak poszukasz lepiej, to pewnie znajdziesz jakas nakladke, ktora bedzie pokazywac podglad GIFa animowanego (89a - bo o tego Ci pewnie chodzi) w oknie podgladu folderu.